POST! POST! WIELKI POST!!!

 

Czy post to jeszcze obowiązuje? Czy w piątek można jeść potrawy mięsne? A jak jestem w podróży to mam dyspensę?  A co z tradycyjnym postem w Wigilię Bożego Narodzenia? 

A czy w piątek wypada iść na dyskotekę czy zabawę? Ja poszczę, ale tylko w Wielkim Poście, czy to źle, czy to grzech? Złamanie przykazania Bożego czy kościelnego?

 

Takie czy inne podobne pytania stawią nam wierni u progu Wielkiego Postu, czyżby...

Oszalało miasto całe,
Nie wie starzec ni wyrostek
Czy to post jest karnawałem,
Czy karnawał - postem!

Jacek Kaczmarski... Przemysław Gintrowski...

 

W związku rozpoczynającym się dorocznym WIELKIM POSTEM przypominamy najnowsze przepisy prawne dotyczące czasu postu i pokuty.

 

Katolicy powinni zachować post we wszystkie piątki, zaś w czasie Wielkiego Postu także powstrzymać się od zabaw. W praktyce oznacza to, że piątki nadal mają zachować charakter pokutny, jednak zakaz uczestniczenia w zabawach został ograniczony do Wielkiego Postu. Nowa wersja tego przykazania kościelnego wraz z wykładnią została przeznaczona do promulgacji w czasie 364. Zebrania Plenarnego KEP, które odbyło się w Warszawie w dniach 12-13 marca 2014 r.

 

Podczas 362. Zebrania Plenarnego KEP, które odbyło się w Wieliczce w dniach 21-22 czerwca 2013 roku, dokonano nowelizacji IV przykazania kościelnego. W miejsce dotychczasowego zapisu, który brzmi: „Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach” – przyjęto nowe brzmienie: „Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach”.

 

Jak wynika z nowego brzmienia przykazania, okres formalnego zakazu zabaw został ograniczony do Wielkiego Postu. Nie zmienia to jednak w niczym dotychczasowego charakteru każdego piątku jako dnia pokutnego, w którym katolicy powinni „modlić się, wykonywać uczynki pobożności i miłości, podejmować akty umartwienia siebie przez wierniejsze wypełnianie własnych obowiązków, zwłaszcza zaś zachowywać wstrzemięźliwość” (por. kan. 1249-1250).

 

Jednolity tekst przykazań kościelnych wraz z wykładnią stanowi załącznik niniejszej uchwały. Podajemy poniżej:

 

Pięć przykazań kościelnych:

 

1. W niedziele i święta nakazane uczestniczyć we Mszy świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych

2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do sakramentu pokuty.

3. Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię świętą.

4. Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach.

5. Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła.

 

Wykładnia prawna obowiązująca

dla PRZYKAZAŃ KOŚCIELNYCH.

 

Pierwsze przykazanie kościelne:

 

"W niedziele i święta nakazane

uczestniczyć we Mszy świętej

i powstrzymać się od prac niekoniecznych."

 

Na terytorium Polski, świętami nakazanymi poza niedzielami oczywiście wraz z NIEDZIELĄ WIELKANOCNĄ są:

- 1 stycznia, uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi

- 6 stycznia, uroczystość Objawienia Pańskiego

  (tzw. Trzech Króli)

- czwartek po uroczystości Trójcy Świętej,

  Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa

  (tzw. Boże Ciało)

- 15 sierpnia, uroczystość Wniebowzięcia

  Najświętszej Maryi Panny (Matki Bożej Zielnej)

- 1 listopada, uroczystość Wszystkich Świętych

- 25 grudnia, uroczystość Narodzenia Pańskiego

  (Boże Narodzenie).

 

W niedzielę oraz inne dni świąteczne nakazane wierni są zobowiązani uczestniczyć we Mszy świętej oraz powstrzymywać się od wykonywania prac niekoniecznych, czyli tych prac i zajęć, które utrudniają: - oddawanie Bogu czci, - przeżywanie radości właściwej dniowi świątecznemu, - korzystanie z należytego odpoczynku duchowego i fizycznego (zob. kan. 1247 KPK).

 

Nakazowi uczestniczenia we Mszy świętej czyni zadość ten, kto bierze w niej udział, gdziekolwiek jest odprawiana w obrządku katolickim (nie tylko rzymskim), bądź w sam dzień świąteczny, bądź też wieczorem dnia poprzedzającego (zob. kan. 1248 § 1 KPK).

 

Jeśli z braku kapłana lub z innej poważnej przyczyny nie można uczestniczyć w Eucharystii, zaleca się bardzo, ażeby wierni brali udział w liturgii Słowa, gdy jest ona odprawiana w kościele parafialnym lub innym świętym miejscu według przepisów wydanych przez biskupa diecezjalnego, albo poświęcali odpowiedni czas na modlitwę indywidualną w rodzinie lub grupach rodzin (zob. kan. 1248 § 2 KPK).

 

Drugie i trzecie przykazanie kościelne:

 

Drugie i trzecie przykazanie kościelne mówią o minimum życia sakramentalnego katolików, jakimi są spowiedź raz w roku i Komunia św. w okresie wielkanocnym.

 

"Przynajmniej raz w roku przystąpić do sakramentu pokuty."

"Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym,

  przyjąć Komunię świętą."

 

Okres Wielkanocy obejmuje czas od Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego do Niedzieli Zesłania Ducha Świętego.

 

- Podczas 205. Konferencji Episkopatu Polski Biskupów Diecezjalnych, która odbyła się w Warszawie, dnia 21 marca 1985 roku, Konferencja Episkopatu Polski ustaliła, że okres, w którym obowiązuje czas Komunii wielkanocnej, obejmować będzie okres od Środy Popielcowej do Niedzieli Trójcy Świętej.

 

Czwarte przykazanie kościelne:

 „Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w czasie Wielkiego Postu powstrzymywać się od udziału w zabawach”.

 

- Post obowiązuje w Środę Popielcową i w Wielki Piątek wszystkich między osiemnastym a sześćdziesiątym rokiem życia (zob. KPK 1251-1252).

 

- Wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych obowiązuje w Środę Popielcową oraz piątki całego roku z wyjątkiem uroczystości (zob. KPK 1251). Dotyczy wszystkich, którzy ukończyli czternasty rok życia. Zachęca się do zachowania wstrzemięźliwości także w Wigilię Narodzenia Pańskiego.

 

- Uzasadniona niemożliwość zachowania wstrzemięźliwości w piątek (np. zbiorowe żywienie) domaga się od chrześcijan podjęcia innych form pokuty.

 

- Powstrzymywanie się od zabaw sprzyja opanowaniu instynktów i sprzyja wolności serca (zob. KKK 2043). Obowiązuje we wszystkie dni Wielkiego Postu.

 

- Nowelizacja zapisu czwartego przykazania nie zmienia w niczym dotychczasowego charakteru każdego piątku jako dnia pokutnego, w którym katolicy powinni „modlić się, wykonywać uczynki pobożności i miłości, podejmować akty umartwienia siebie przez wierniejsze wypełnianie własnych obowiązków, zwłaszcza zaś zachowywać wstrzemięźliwość” (zob. kan. 1249-1250). Wyjątkiem są jedynie przypadające wtedy uroczystości. Jeśli zatem w piątek katolik chciałby odstąpić ze słusznej przyczyny od pokutnego przeżywania tego dnia, winien uzyskać odpowiednią dyspensę.

 

Piąte przykazanie kościelne

"Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła."

 

Piąte przykazanie kościelne przypomina, by troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła. Dziękujemy wiernym za zrozumienie tych potrzeb i za ofiary składane na potrzeby Kościoła.

 

Za zgodność:

+ Wojciech Polak

Sekretarz Generalny Konferencji Episkopatu Polski

Warszawa, dnia 14 marca 2014 r.